На 20 јануари, новоизбраниот претседател Џо Бајден положи заклетва како 46-ти претседател на Соединетите Американски Држави под силно обезбедување од страна на Националната гарда. Во текот на изминатите четири години, црвени знамиња светнаа низ различни области во САД, од контрола на епидемии, економија, до расни прашања и дипломатија. Сцената на напаѓање на Капитол Хил од страна на поддржувачите на Трамп на 6 јануари го истакна континуираниот длабок јаз во американската политика и подетално ја откри реалноста на растргнатото американско општество.
Американското општество ги изгуби своите вредности. Со различни сопствени и национални идентитети, тешко е да се формира „духовна синергија“ што ќе го обедини целото општество за справување со предизвиците.
САД, некогаш „топилница“ на различни имигрантски групи и земја што ја признава доминацијата на белите луѓе и христијанството, сега е исполнета со плуралистичка култура што го нагласува сопствениот јазик, религија и обичаи на имигрантите.
„Вреднувањето на различноста и хармоничниот соживот“, општествена карактеристика на САД, покажува сè поостра конфронтација меѓу вредностите поради поделбата на различните раси.
Легитимитетот на Уставот на САД, кој е основа на американскиот политички систем, е доведен во прашање од повеќе расни групи, бидејќи е создаден главно од робовладетели и белци.
Трамп, кој се залага за бела надмоќ и доминација на христијанството, постојано ги интензивира конфликтите меѓу белците и другите расни групи во областите на имиграцијата и расните политики.
Со оглед на овие факти, реконструкцијата на плуралистичките вредности планирана од новата американска влада неизбежно ќе биде блокирана од групите на белата супремација, што ќе го отежни преобликувањето на американската душа.
Покрај тоа, поларизацијата на американското општество и намалувањето на групата со средни приходи доведоа до антиелитни и антисистемски чувства.
Групата со средни приходи, која го сочинува мнозинството од населението на САД, е одлучувачки фактор за социјалната стабилност на САД. Сепак, повеќето од луѓето со средни приходи станаа луѓе со ниски приходи.
Нееднаквата распределба на богатството, според која многу мал процент од Американците поседуваат многу голем процент од богатството, доведе до екстремно незадоволство кај обичните Американци кон политичките елити и сегашните системи, исполнувајќи го американското општество со непријателство, растечки популизам и политички шпекулации.
Од крајот на Студената војна, разликите меѓу Демократската и Републиканската партија по главните прашања поврзани со здравственото осигурување, оданочувањето, имиграцијата и дипломатијата продолжија да се зголемуваат.
Ротацијата на власта не само што не успеа да го унапреди процесот на политичко помирување, туку донесе и маѓепсан круг каде двете партии ја поткопуваат меѓусебната работа.
И двете партии се соочуваат со подем на политички екстремистички фракции и пад на центристичките фракции. Таквата партиска политика не се грижи за благосостојбата на луѓето, туку стана алатка за влошување на социјалните конфликти. Во многу поделена и токсична политичка средина, на новата американска администрација ѝ стана потешко да спроведе какви било големи политики.
Администрацијата на Трамп го влоши политичкото наследство што дополнително го дели американското општество и ѝ отежнува на новата администрација да прави промени.
Преку ограничување на имиграцијата и промовирање на белата супремација, трговскиот протекционизам и колективниот имунитет за време на пандемијата COVID-19, администрацијата на Трамп доведе до интензивирани расни конфликти, континуирани класни конфронтации, оштетување на меѓународниот углед на САД и разочарување од пациентите со COVID-19 кон федералната влада.
Уште полошо, пред да ја напушти функцијата, администрацијата на Трамп воведе разни непријателски политики и ги поттикна поддржувачите да ги оспорат резултатите од изборите, труејќи ја владејачката средина на новата влада.
Доколку новата влада, која се соочува со многу сериозни предизвици дома и во странство, не успее да го прекине токсичното политичко наследство на претходникот и да постигне конкретни политички резултати што е можно поскоро во рок од две години од мандатот, ќе има тешкотии да ја поведе Демократската партија кон победа на среднорочните избори во 2022 година и претседателските избори во САД во 2024 година.
САД се наоѓаат на раскрсница, каде што промената на власта даде шанса да се исправат деструктивните политики на администрацијата на Трамп. Со оглед на сериозната и долготрајна слабост во американската политика и општество, многу е веројатно дека „политичкото распаѓање“ на САД ќе продолжи.
Ли Хајдонг е професор на Институтот за меѓународни односи на Кинескиот универзитет за надворешни работи.
Време на објавување: 01.02.2021
